Przyczyny i objawy hipercholesterolemii

Zaburzenia gospodarki lipidowej to bardzo powszechny i poważny problem polskiego społeczeństwa. Wśród nich szczególnie niebezpieczne jest podwyższone stężenie cholesterolu we krwi, które określa się mianem hipercholesterolemii. Nieleczona stanowi poważne ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. W poniższym artykule dowiesz się, czym jest hipercholesterolemia, jakie są jej przyczyny, oraz w jaki sposób zapobiegać jej wystąpieniu.

Czym jest hipercholesterolemia?

Mianem hipercholesterolemii określa się przewlekły stan zaburzeń gospodarki lipidowej organizmu, który przejawia się podwyższonym stężeniem cholesterolu w osoczu krwi.

Cholesterol to organiczny związek chemiczny, należący do grupy lipidów (tłuszczów), które cechuje słaba rozpuszczalność w wodzie. Nasz organizm potrzebuje go do prawidłowego funkcjonowania. Cholesterol odpowiada m.in za syntezę witaminy D3 oraz pełni ważną rolę w procesach zachodzących w układzie nerwowym i odpornościowym^[1].

Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego o hipercholesterolemii mówimy w momencie, gdy:

stężenie cholesterolu całkowitego jest większe niż 190 mg/dl,
stężenie lipoprotein o niskiej gęstości (LDL – low-density lipoprotein) wynosi więcej niż 115 mg/dl^[2].

Przyczyny hipercholesterolemii

Jak podają badania, hipercholesterolemia stanowi jeden z głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego u ponad 60% Polaków^[3]. Przyczyny występowania hipercholesterolemii mogą mieć charakter:

pierwotny – wpływ mają czynniki genetyczne. Przyczyną może być defekt jednego genu (hipercholesterolemia rodzinna). Może mieć także charakter wielogenowy, na który wpływ mają czynniki środowiskowe, np. nieodpowiednia dieta;
wtórny – powodowany przez czynniki inne niż genetyczne. To wynik stosowania niektórych leków (kortykosteroidy, progestageny, leki stosowane w leczeniu HIV). Na wystąpienie hipercholesterolemii wtórnej mają także wpływ przebyte choroby jak np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy, łuszczyca, zespół nerczycowy^[4].

Hipercholesterolemia – objawy

Hipercholesterolemia może przebiegać bezobjawowo przez dłuższy czas. Zwykle wykrywa się ją przypadkowo lub u pacjentów, którzy trafiają do szpitala z powodu jej konsekwencji – miażdżycy czy choroby niedokrwiennej serca. Zauważalnymi objawami, które mogą nasunąć podejrzenie wystąpienia hipercholesterolemii są:

przedwczesna choroba wieńcowa,
żółtaki ścięgna Achillesa,
rąbek starczy rogówki,
żółtaki płaskie powiek,
żółtaki na wyprostnych powierzchniach stawów kolanowych i łokciowych^[5].

Hipercholesterolemia – dieta, leczenie i zapobieganie

W leczeniu farmakologicznym hipercholesterolemii zwykle stosuje się statyny. Jednak jej leczenie zwykle rozpoczyna się od działań mających na celu zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi. To przede wszystkim zmiana stylu życia, w skład której wchodzi aktywność fizyczna, eliminacja czynników ryzyka, jakim jest palenie tytoniu, regularna kontrola cholesterolu i przede wszystkim odpowiednio zbilansowana dieta.

Hipercholesterolemia – dieta

Spożywanie dużej ilości żywności przetworzonej, pokarmów bogatych w tłuszcze zwierzęce, nasycone kwasy tłuszczowe, tłustego, przetworzonego mięsa, słodyczy, śmietany, a także spożywanie w nadmiernych ilościach alkoholu powodują, że występuje u nas hipercholesterolemia. Dieta w jej leczeniu powinna przede wszystkim:

być bogata w błonnik i produkty pełnoziarniste;
zawierać oleje roślinne, dużą ilość warzyw, owoców, roślin strączkowych;
zawierać produkty bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe np. ryby;
zawierać mleko i jogurty z obniżoną zawartością tłuszczu.

Warto pamiętać, że czasami modyfikacja naszego stylu życia może okazać się wystarczająca do skutecznego obniżenia stężenia cholesterolu w osoczu.

Bibliografia

https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/hipercholesterolemia-objawy-i-leczenie-hipercholesterolemii,6302,n,192 [dostęp online: 07.07.2020].
A. Kapłon-Cieślicka, K.J. Filipak, Leczenie hipercholesterolemii w warunkach ambulatoryjnych w Polsce, Choroby serca i naczyń, t. 12, nr 4, Warszawa 2015, s. 240.
https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia [dostęp online: 07.08.2020].
K. Arent-Piotrowska, Hipercholesterolemia – zmora dzisiejszych czasów. Co zrobić, by zapobiec jej konsekwencjom w świetle aktualnych zaleceń kardiologicznych, s. 108.

^[1]https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/hipercholesterolemia-objawy-i-leczenie-hipercholesterolemii,6302,n,192 [dostęp online: 07.07.2020].

^[2] A. Kapłon-Cieślicka, K.J. Filipak, Leczenie hipercholesterolemii w warunkach ambulatoryjnych w Polsce, Choroby serca i naczyń, t. 12, nr 4, Warszawa 2015, s. 240.

^[3] Tamże,

^[4] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia [dostęp online: 07.08.2020].

^[5] K. Arent-Piotrowska, Hipercholesterolemia – zmora dzisiejszych czasów. Co zrobić, by zapobiec jej konsekwencjom w świetle aktualnych zaleceń kardiologicznych, s. 108.