7 porad jak dbać o zdrowe ciało i sprawny umysł
Pracuj bezpiecznie z prądem i uprawnieniami elektrycznymi
Czytaj więcej
Różeniec górski to wyjątkowe zioło, które leczy ciało oraz umysł. Jakie są jego właściwości i dlaczego roślina ta jest tak niezwykła?
Różeniec górski to roślina – bylina należąca do rodziny gruboszowatych i rzędu skalnicowatych. Naturalnie rośnie ona na północnych wysokogórskich obszarach Azji, Europy i Ameryki Północnej. Roślina jest tradycyjnie używana w medycynie chińskiej, na ślady stosowania różeńca można także natrafić wśród starożytnych Greków i Rzymian, a także skandynawskich Wikingów.
Różeniec górski (łac. rhodiola rosea) jest inaczej zwany złotym korzeniem lub arktycznym korzeniem. Zioło to było znane już w tradycyjnej medycynie chińskiej, chińscy lekarze określają je jako „Hong Jing Tian”. Inne nazwy, to także korzeń różany, zachodni korzeń, laska Aarona, korzeń z Syberii oraz korona królewska.
Bylina posiada grube kłącze, które wystaje ponad powierzchnię ziemi. Część nadziemna składa się z zielonej łodygi i skrętolegle rozmieszczonych listków oraz kwiatostanu. Kwiaty znajdujące się na szczycie rośliny są drobne i żółte. W Polsce różeniec górski występuje na terenie parków narodowych – w Tatrach, Karpatach i Sudetach. Roślina ta rośnie w niskie trawie, wśród skał.
Różeniec górski jest zalecany dla osób, które zmagają się z nadmiernym obciążeniem psychicznym lub fizycznym. Ta dwupienna bylina posiada wiele użytecznych właściwości. To adaptogen, czyli naturalna substancja wspomagająca organizmach w złych lub stresogennych warunkach. Korzeń niegdyś był spożywany dla witalności, poprawy wytrzymałości i po to, by zapewnić długowieczność, dziś jest o wiele lepiej poznany i jest stosowany między innymi jako reduktor stresu. Roślina wpływa pozytywnie na układ nerwowy, stymulując go do pracy.
Arktyczny korzeń wpływa na wydzielanie neuroprzekaźników takich jak noradrenalina, dopamina, czy adrenalina. Regularnie spożywany, chroni neurony przed stresem oksydacyjnym, może także zapobiec rozwojowi poważnych chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer. Wskutek spożywania korzenia różańca górskiego można zmniejszyć stężenie kortyzolu w organizmie, co zwiększa wytrzymałość umysłową i pozwala radzić sobie ze stresem, nawet długotrwałym.
Poza działaniem neuroprotekcyjnym różeniec górski posiada także właściwości:
Inne właściwości korzenia z Syberii to:
Właściwości korzenia górskiego wynikają z tego, że zawiera on wiele naturalnych substancji aktywnych. W rodioli możemy znaleźć:
Za pozytywne efekty stosowania różeńca górskiego odpowiadają w większości rozawiny i salidrozydy. Korzeń z Syberii zawiera także kwasy organiczne – chlorogenowy oraz galusowy, garbniki, gossypetiny oraz olejki eteryczne. Związki te wykazują właściwości przeciwzapalne i przeciwdepresyjne, a ich działanie polega na stymulacji układu nerwowego i neuroprotekcji, czyli ochronie przed toksynami i niekorzystnymi warunkami.
Badania adaptogenów takich jak arktyczny korzeń są prowadzone od 2008 roku. Dowiodły one między innymi tego, że różeniec górski wykazuje działanie antydepresyjne. Osoby, którym podawano ekstrakt z korzenia górskiego, pozbyły się objawów depresji, przestały także cierpieć z powodu bezsenności. Podawanie suplementu pomogło przywrócić równowagę emocjonalną oraz poprawiło samopoczucie badanych. Badania wykonane na grupach studentów oraz lekarzy pracujących na nocnych dyżurach także potwierdziły właściwości rośliny. U studentów zażywających różeniec, zaobserwowano lepsze wyniki w nauce, poprawę samopoczucia oraz zmniejszenie uczucia zmęczenia.
Badania związane z działaniem różeńca górskiego prowadzono także wśród osób aktywnych fizycznie. Zauważono, że spożywanie preparatów z rhodiolą zwiększa wydolność sercowo-naczyniową, redukuje zmęczenie wynikające z długotrwałego wysiłku fizycznego oraz zwiększa wytrzymałość i motywację do ćwiczeń. Różeniec górski wspomaga regenerację organizmu oraz chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, dlatego może być stosowany przedtreningowo.
Różeniec górski wpływa pozytywnie na funkcjonowanie układu nerwowego. Roślina chroni organizm w warunkach dużego stresu (psychicznego, fizjologicznego, fizycznego). Korzeń z Syberii chroni układ nerwowy przed toksynami, wykazuje także działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i przeciwutleniające. Pierwsze działanie różeńca górskiego można zaobserwować już po 3 dniach od rozpoczęcia stosowania (nawet w niewielkich dawkach wynoszących 50 mg). Dowiedziono, że stosowanie Rhodiola rosea wpływa korzystnie na funkcje seksualne, dlatego roślinie tej często przypisuje się także właściwości prolibidalne.
W suplementach zawierających różeniec można zaobserwować różną standaryzację ekstraktu. Na polskim rynku można spotkać preparaty do picia, tabletki ze sproszkowanym korzeniem arktycznym, nalewki oraz susze do zaparzania, w cenach od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za opakowanie. Wskazana dzienna dawka arktycznego korzenia wynosi 350-550 mg dziennie. W okresie wzmożonego wysiłku fizycznego lub nadmiernego stresu można ją zwiększyć, nie należy jednak przekraczać 6 g ekstraktu dziennie.
Jak dotąd nie zbadano dokładnie wpływu różeńca górskiego na kobiety karmiące piersią oraz kobiety w ciąży, dopóki nie będziemy pewni co do wpływu suplementu na osoby niepełnoletnie, zaleca się, by kobiety planujące ciążę, będące w ciąży oraz karmiące, nie przyjmowały suplementów z arktycznym korzeniem.
Zawarte w korzeniu z Syberii substancje mogą wpływać pobudzająco i powodować zaburzenia snu, dlatego nie zaleca się, by spożywać ten suplement popołudniu lub wieczorem. Suplementację należy prowadzić z przerwami, w cyklach tygodniowych. Po 7 dniach przyjmowania preparatu zaleca się, by zrobić 7 dni przerwy.
Aby roślina została zakwalifikowana do grupy adaptogenów, musi być bezpieczna i nie powodować skutków ubocznych. Ewentualne zastrzeżenia lub przeciwwskazania są zawsze dokładnie opisane na stronie producenta, lub w ulotce.
Takimi przeciwskazaniami do stosowania różeńca górskiego jest np.:
Preparaty z różeńcem górskim należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci, nie mogą one być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety.
